Thuiszitters
Het is vandaag, 24 juli 2015 precies op de dag af, vijf jaar geleden dat mijn zoon, wederom, maar nu dus voor een hele lange periode thuiszitter werd. Helaas was dit niet de eerste keer. De eerste keer vond plaats toen hij nog maar een kleutertje van net vier was. School was handelingsverlegen en gaf na twee weken schoolgang aan, slechts de ochtenden les te kunnen bieden. Een heel schooljaar volgde met slechts halve dagen onderwijs terwijl er geen zorg vanuit ambulante begeleiding kwam. In zijn tweede kleuterjaar werd hij tot twee maal toe een thuiszitter. Eerst een periode van “ziekmelding” omdat school hem ziek maakte. Dit duurde twee maanden. Hij moest van verkomen om na deze periode weer een beetje naar school te durven gaan. Eenmaal zover, was hij niet meer welkom. Op een onbeschofte en tevens wettelijk onrechtmatige manier werd hij als 5 jarig kleutertje geschorst met als doel verwijdering. Vijf maanden thuis was het gevolg. En als ouder sta je machteloos tegenover het machtige onderwijssysteem dat eigenlijk faalt. Met als gevolg dat niet dit falende onderwijssysteem onder de loep wordt genomen, nee in Nederland leeft de gedachte dat wanneer een kind niet naar school kan, mag of wordt buitengesloten de ouder de schuldige is. De realiteit dat ouders hier debet aan zijn is zelden het geval is. Desondanks worden ouders bestookt door Jeugdzorg, AMK en Raad voor de Kinderbescherming met alle bijkomende stress van dien. Slecht voor het kind slecht voor de ouders en nog te vaak met een onder toezichtstelling of uit huis plaatsing tot gevolg. Nog meer schade voor het kind, ouders en gezin!
Waar ik jaren aan de tafel zat aan de kant van de hulpverlener omdat ik zelf werkzaam was in de jeugdzorg (o.a. thuislozen zorg en Medisch Kleuter Dagverblijf), kwam ik nu aan de andere kant van de tafel te zitten. Ik werd een van die kwetsbare ouders. Maar wel een die kennis had van de systemen en dat werd me niet in dank afgenomen door hulpverleningsland. Men koos voor de aanval en mijn strijd werd daardoor steeds sterker. Veel ouders zullen dit gevoel bij zichzelf herkennen. Als je kind onrecht aan wordt gedaan dan wordt je automatisch die leeuw of leeuwin met scherpe tanden en nagels.
Vanaf dat momentkwam ik twee keer in aanraking met het Advies en Meldpunt Kindermishandeling (AMK), nu AMHK (Advies en Meldpunt Kindermishandeling en Huiselijk geweld). In totaal werden er 5 meldingen van verwaarlozing door onkundige mensen gedaan met als doel hun eigen nalatigheid te verdoezelen. Je komt dan als ouder in de verdedigingspositie en met de bovenmatige zorg voor je kind blijft er te weinig energie over om deze personen/partijen via onze rechtswegen ter verantwoording te roepen. Twee keer werd er uitgebreid onderzoek gedaan door de Raad voor de Kinderbescherming. Twee keer stond onze koffer maanden klaar met paspoorten en creditcard. Advocaten en behandelaren waren hiervan op de hoogte en stonden achter mijn besluit.
We hebben de koffer alleen nodig gehad om bij te tanken na uitkomst van positief onderzoek. Telkenmale werd door de Raad voor de kinderbescherming een juist besluit genomen. Recht gedaan aan mijn zoon en ons gezin. Namelijk geen verdere stappen omdat ik aan alle noden van mijn zoon voldeed. Helaas zijn er veel ouders die dit niet te horen krijgen. En ik denk hun wanhoop te begrijpen.
Als 6 jarig mannetje liet ik mijn zoon opnemen voor kinderpsychiatrische dagbehandeling. Een stap die je niet zo makkelijk maakt als ouder. Maar het wierp wel vruchten af. Mijn zoon ging zich stapje voor stapje weer ontwikkelen. Schoolgang bleef erg moeilijk en ook de cluster 4 school die mijn zoon gemiddeld 1 ½ uur per dag bezocht was handelingsverlegen. Jeugdzorg weigerde extra zorg te indiceren, waardoor mijn zoon binnen het schoolse niet de juiste zorg kreeg waar hij wel recht op had. Met als gevolg dat hij zich intens onveilig voelde. Vanuit deze onveiligheid liep hij vrijwel dagelijks weg uit de klas. Dit werd niet gezien als noodkreet. Nee, integendeel. Mijn zoon werd opgesloten in een kamer. Terug naar het reguliere onderwijs was het meest wenselijke maar deze hadden zich in de periode van dagbehandeling verenigd en hielden de deuren systematisch dicht. Geen school voor mijn zoon.
Onze redding kwam…… Katinka Slump, toen nog advocaat. Nu ‘als onderwijsjurist in dienst van het recht op onderwijs’. Een goeroe op het gebied van onderwijsrecht en vol strijd voor de rechten van het kind met zijn/haar ouders. Zij stond mijn zoon en mij bij in onze weg naar de rechtbank. Want ja, als je kind niet naar school gaat, dan krijg je als ouder een proces verbaal aan je broek. Daar strooien de Leerplichtambtenaren graag mee. Zoeken naar passende onderwijsoplossingen, maatwerk dus, komt nog vrijwel niet in hun vocabulaire voor. Gelukkig sta je niet dezelfde dag in de beklaagdenbank. Je proces moet eerst op de rol gezet worden bij de rechtbank. In die tussentijd zet je je als ouder meer dan 100% in om wel passend onderwijs voor je kind te realiseren. Omdat bij ons in de omgeving de deuren tot het onderwijs hermetisch waren gesloten adviseerde Katinka om contact op te nemen met IVIO@School. Een particulier onderwijsinstituut dat afstandsonderwijs verzorgt en hier al decennia lang ervaring in heeft en ook hoog aangeschreven staat. Een kort mailtje was het en nog geen vijf minuten later werd ik teruggebeld door de toenmalig directeur Emil Roelofs. Wat een warme deken kreeg ik over mij heen. Eindelijk een partij die begreep wat mijn zoon en ik nodig hadden. Zo kon het dus ook!
Dankzij het particuliere afstandsonderwijs dat ik, ondanks dat ik een alleenstaand ouder ben met hoge zorgkosten, kon betalen lukte het mijn zoon om in groep 5 te starten. Een flinke inhaalslag moest worden gemaakt. Niet alleen didactisch en op kennisoverdracht, maar vooral op het weer zin krijgen in leren. Was hij dit in de voorgaande jaren verloren, na veel moeite en inzet is hij wel weer leergierig geworden. En… niet onbelangrijk; hij bleef op niveau, waarmee zijn kansen om wel in te kunnen stromen in het reguliere onderwijs, vergroot werden.
In het voorjaar van 2011 werd ik door een kantonrechter in Tilburg die nog geen 10 minuten aan onze zaak besteedde veroordeeld omdat ik in strijd zou handelen met de leerplichtwet. Kolder uiteraard, dus diezelfde middag nog naar Breda gereden om daar bij de rechtbank hoger beroep aan te tekenen. En ondanks deze veroordeling vond ik wel dat Nederland getuige moest zijn van deze Kafkaiaanse situatie dus hebben we meegewerkt aan televisieprogramma Uitgesproken VARA (https://www.npo.nl/uitgesproken/01-07-2011/VARA_101250002).
Vervolgens is het weer wachten om je zaak op de rol bij de rechtbank te krijgen. Stressvolle maanden waarbij jeugdzorg, AMK en Raad voor de Kinderbescherming in mijn nek hijgden. Maar een jaar later in het voorjaar van 2012 mocht ik dan eindelijk mijn verhaal doen bij het Hof in Den Bosch. Met grote dank aan Katinka Slump. Met haar pleidooi “Gelukkig hebben kinderen ouders” (https://www.ouders.nl/artikelen/gelukkig-hebben-kinderen-ouders) en de dialoog die deze keer wel ontstond in de rechtszaal besloot het hof de zaak aan te houden en de leerplichtambtenaar en schoolbestuurder te horen als getuige. Dit was een welverdiend moment voor mij, die plaats vond in het najaar van 2012. De drie rechters en advocaat generaal (de aanklager vanuit het openbaar ministerie) lieten de getuigen alle hoeken en gaten van de rechtszaal zien. Het bracht nog geen passend onderwijs, maar ik werd vrijgesproken van iedere rechtsvervolging. Na deze uitspaak wilde leerplicht wel met mij en Katinka Slump om tafel. Het was inmiddels februari 2013!! Een zware delegatie; een medewerker onderwijs van de gemeente, een leerplichtambtenaar, een juriste van Ingrado (vereniging van leerplichtambtenaren), Katinka Slump en ik. Conclusie van de leerplichtambtenaar op het eind van het gesprek: “dit kind krijgen we nooit geplaatst”. Hiermee werd mijn zoon afgeschreven door de leerplichtambtenaar. Diep triest maar helaas wel onze werkelijkheid. Heeft mijn zoon even geluk dat hij niet door mij, Katinka Slump of zijn behandelaren werd afgeschreven. Boft dit kind even…. De leeuwin ontpopte zich verder.
Onverstoorbaar gingen wij door en ik werd steeds wijzer in Jeugdrecht en Onderwijs recht. Ik kwam erachter dat onze overheid met twee maten meet. Sommige kinderen mochten wel van onze overheid thuis afstandsonderwijs volgen onder toezicht van een school. Dit zijn de Miep Ziek contracten die ook via de media onder de aandacht werden gebracht (https://www.nrcreader.nl/artikel/1335/miep-is-ziek-thuisonderwijs-via-geheime-constructies) en waar wij ons steentje tot publicatie aan bijgedragen hebben. Mijn verzoek hierin werd door het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen, zonder wikken of wegen zondermeer afgewezen. Te bizar voor woorden en door het gevoel van rechtsongelijkheid stond ik pal achter het besluit van Katinka Slump om deze contracten via de Wet Openbaar Bestuur openbaar te krijgen. Wederom een niet gemakkelijke weg, maar dit had wel als resultaat dat in februari 2015 de contracten openbaar zijn gemaakt.
(waarna men deze contracten ontbond helaas, dus niemand is er iets mee opgeschoten helaas)
In de tussentijd was ik in contact gekomen met een basisschool , dertig kilometer van huis, die bereid was zo’n Miep Ziek overeenkomst (Onderwijsovereenkomst op maat) met ons aan te gaan. Zou het dan nu eindelijk gaan lukken? Het leek erop, maar het doel dat we hadden gesteld, afstandsonderwijs met geleidelijke re-integratie in het schoolse kwam door tegenwerking van deze school niet van de grond. Ook de bekostiging van het afstandsonderwijs wilden ze niet meer dragen ondanks dat ze rijksbekostiging en een rugzak (LeerlingGebondenFinanciering) voor mijn zoon ontvingen, waardoor mijn zoon dit voorjaar een thuiszittende thuiszitter werd en in zijn ontwikkeling stagneerde en afgleed. Natuurlijk word ik dan weer die leeuwin die haar tanden in alles zet. En soms laat dat helaas ook littekens achter, maar die strijdkracht heeft wel tot gevolg gehad dat ik uit mijn schulp ben gekropen, ik lak heb aan jeugdzorg, AMHK, gemeente en Raad voor de Kinderbescherming en heb gedurfd om weer mee te werken aan een artikel over ‘Een nieuwe schoolstrijd’ in het Nederlands Dagblad (https://www.ivioschool.nl/content/data/nieuws/Een_nieuwe_schoolstrijd.pdf). Altijd heb ik gedacht dat ik mijn zoon af moest schermen van de media en publiciteit, maar weet nu ook door ervaring en door ja te zeggen tegen de media die ook in staat is om objectief en zonder sensatie de thuiszitters problematiek in beeld te brengen, dat dit ook een meerwaarde kan betekenen.
Daarnaast heb ik via de mail contact gezocht met fractieleden van onze huidige regering die onderwijs in hun portefeuille hebben. Ik deed dit vlak voor de onderwijs debatten over de Wet passend onderwijs in dit voorjaar. Immers zij zijn onze volksvertegenwoordigers en door de juiste signalen uit het land te ontvangen kunnen zij een waardevolle bijdrage leveren aan wetsverandering die ten goede komt aan onze kinderen. Ik kreeg oprechte en betrokken reacties. Hierdoor werden mijn zoon en ik uitgenodigd voor radioprogramma EenVandaag op dinsdag 30 juni j.l. in Hilversum. Mijn thuiszitter heeft beleefd maar ook heel duidelijk zijn mening gegeven en ik hoop dat heel Nederland heeft geluisterd (https://www.radio1.nl/item/299231-Problemen+met+passend+onderwijs.html ). Na de uitzending direct de auto in op weg naar Den Haag naar het debat passend onderwijs. Een beleving voor een kind van 13 en de kers op de taart was het contact dat hij na afloop had met Tjitske Siderius (SP), Loes Ypma (PvdA) en staatssecretaris Sander Dekker (VVD). Deze laatste zegde toe om een persoonlijke positieve bijdrage te leveren om maatwerk, een combinatie van afstandsonderwijs en schoolonderwijs onder verantwoordelijkheid van een school, te bewerkstelligen voor mijn zoon.
Enkele dagen later werd ik als ouder uitgenodigd voor een gesprek samen met mijn huidige advocaat A. Wigger bij een school voor voortgezet onderwijs bij ons in de buurt. Dit voorjaar waren zij al bereid om mijn zoon als gastleerling toe te laten voor 1 vak. Wet en regelgeving hield hen tot dat moment tegen om mijn zoon ook daadwerkelijk in te schrijven en verantwoordelijk te worden voor zijn onderwijs, maar door al het netwerken in de media en bij bewindslieden willen ze mijn zoon met maatwerk voor het schooljaar 2015-2016 inschrijven en een onderwijskans geven. Zou het dan nu eindelijk……..?
Dit is zomaar één verhaal van één thuiszitter. En samen met mijn zoon zijn er duizenden verhalen in Nederland. Ieder verhaal is uniek en schrijnend. En elk verhaal is er één teveel. Achter ieder verhaal schuilt verdriet, onmacht, schaamte, strijd, angst ,isolatie en weinig tot gering toekomstperspectief. En dat terwijl ieder kind recht heeft op passend onderwijs en kansen op een zo optimale ontwikkeling. Die kansen worden onze kinderen ontnomen. Daarom het ouderinitiatief om op 1 oktober 2015 samen te komen op het Plein in den Haag om uit ons isolement te komen en onze kinderen zichtbaar te maken. Ieder kind dat weer onderwijs krijgt en dus ontwikkelingskansen krijgt is er één. Laten we onze krachten bundelen en samen sterk staan!! Doen jullie mee??? Komen jullie ook?
Juliëtte Mutsaers