‘School speelt te vaak voor psychiater’
AMSTERDAM/MAARSSEN – Stéphanie (12) werd jarenlang stelselmatig gepest op de Amsterdamse Buikslotermeerschool. Ze kreeg haatbriefjes, doodsverwensingen, haar schooltuintje werd vernield en het typediploma gestolen.
Voor de ouders was de maat vol. Ze zochten een nieuwe school. De landelijke klachtencommissie tikte de oude school op de vingers. Op advies van de Stichting Veilig Onderwijs (SVO), die bemiddelt bij conflicten tussen ouders en scholen, vroeg Gerritsen in oktober inzage in het leerlingdossier. De directie wimpelde haar enkele keren af. ,,Eerst hadden ze er geen tijd voor, toen wilden ze de namen van alle leerlingen en leerkrachten verwijderen vanwege de privacywet.”
Na veel aandringen ontving ze een dunne envelop. Er zat een ‘leerlingdossier’ in van zeven gekopieerde A4’tjes: twee gekunstelde verslagen van een oudergesprek, een kopie van het rapport van groep 5 en de reden voor het vertrek van Stéphanie. De school schreef dat het pesten vooral buiten schooltijd plaatsvond. ,,Flauwekul,” zegt Gerritsen. ,,Het dossier stelde niks voor.”
Een woordvoerder van het overkoepelende schoolbestuur zegt dat Gerritsen ‘alle beschikbare gegevens heeft gekregen’. De betreffende directeur heeft tegen de SVO echter verklaard dat hij het dossier heeft vernietigd, conform de informatie op de site van Postbus 51. Daar staat dat een dossier binnen twee jaar na het verlaten van de school moest zijn vernietigd.
,,De overheid geeft dus ook verkeerde informatie,” zegt voorzitter Els Hendrikse van de SVO. ,,Maar dan nog mag je van een directeur verwachten dat hij de regels kent.” Ook in andere gevallen ziet Hendrikse dat er veel mis gaat met leerlingdossiers. Ouders hebben volgens de wet recht op inzage, maar ze moeten meestal hemel en aarde bewegen om dat voor elkaar te krijgen. Bovendien bevatten de dossiers vaak onvolledige, onjuiste, overbodige en suggestieve informatie over leerlingen én ouders. ,,Daarnaast spelen scholen vaak voor psychiater. Dat is gevaarlijk.”
Sommige scholen zetten in het dossier dat een vader agressief is of moeder een alcoholist. Soms wordt er buiten de ouders om een melding gedaan bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK). Zo werd een gezin een jaar onder toezicht gesteld, omdat moeder door de school werd verdacht van alcoholmisbruik, terwijl ze in werkelijkheid depressief was. Hendrikse: ,,Het leerlingdossier moet over het kind gaan en niet over de ouders. Als scholen iets vermoeden, moeten ze doorvragen. Dat gebeurt zelden. Kind en ouders worden beschadigd door die suggestieve informatie.”
Onderwijsadvocaat Slump van Advocaten in Alkmaar spreekt van een groot probleem. ,,Scholen denken niet goed na over wat ze in een dossier moeten zetten. Persoonlijke observaties kunnen relevant zijn, maar zijn subjectief.” Bovendien worden de dossiers te gemakkelijk naar andere scholen en instanties gestuurd. ,,Als iets op papier staat, neemt iedereen het voor waar aan. Een dossier gaat een eigen leven leiden en ouders hebben er geen grip meer op. Het komt zelfs voor dat scholen achteraf informatie verwijderen om hun stoepje schoon te vegen bij lastige ouders of kinderen. Voor ouders is het moeilijk om daar tegen te vechten.”